Η ελευθερία της γνώμης και η ελευθερία έκφρασης της γνώμης είναι αναγκαίες για τη διανοητική ευημερία των ανθρώπων ( από την οποία εξαρτάται και η γενικότερη ευημερία τους ) για τέσσερις λόγους :
- Αν απαγορευτεί η έκφραση οποιασδήποτε γνώμης, αυτή η γνώμη-μια και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι-ενδέχεται να είναι αληθινή. Αν το αρνηθούμε σημαίνει ότι θεωρούμε δεδομένο το δικό μας αλάθητο ( δογματική συμπεριφορά).
- Αν η απαγορευμένη γνώμη είναι εσφαλμένη, ενδέχεται να περιέχει ένα ποσοστό αλήθειας και αυτό συμβαίνει πολύ συχνά, εφόσον, όμως, η γενική ή κυρίαρχη γνώμη για οποιοδήποτε ζήτημα σπάνια ή ποτέ είναι η ολική αλήθεια, μόνο με την σύγκρουση των αντίθετων γνωμών υπάρχει πιθανότητα να αποκαλυφθεί το υπόλοιπο της αλήθειας.
- Ακόμα και αν η παραδεκτή γνώμη είναι όχι μόνο αληθινή, αλλά και η ολική αλήθεια τότε αν δεν επιτρέπεται να αμφισβητείται σθεναρά και επίμονα, οι περισσότεροι από αυτούς που θα την αποδεχτούν, θα την υποστηρίξουν σαν να πρόκειται για προκατάληψη χωρίς να κατανοήσουν ή να συναισθανθούν τα λογικά δεδομένα της.
- Αυτό καθεαυτό το νόημα του δόγματος κινδυνεύει να χαθεί ή να εξασθενήσει και να μην έχει την ουσιώδη επίδραση στο χαρακτήρα και τη συμπεριφορά των ανθρώπων: το δόγμα γίνεται απλά μια τυπική ομολογία πίστης και είναι εντελώς στείρο. Κατορθώνει όμως να αποτρέπει κάθε βαθιά και γνήσια πίστη, που βασίζεται στη λογική ή την προσωπική εμπειρία.
Ν.Κ.
